Өткен ғасырдағы ашаршылық құрбандарынаескерткіш Қазақстан Тәуелсіздігінің 10 жылдығыатындағы Қарағанды этнопарк аумағында, "Әнетбаба" мешітінің жанында орнатылды. Ол аштықтыбейнелейтін жабық қазанның бейнесін құрып тұрғанер мен әйелдің жапсарлас фигуралары түріндежасалған.
Ескерткіштің ашылуына қайғылы кезеңқұрбандарының ұрпақтары мен облыс әкімініңорынбасары Ербол Әліқұлов қатысты.
Мүсіннің авторы – қазір Германияда тұратынЖармұхамбет Тілеген. Шебер бұл үшін тарихиотанына арнайы келіп, мұнда алты ай тұрған.
– Өткен ғасырдың 30-шы жылдарындағыашаршылық құрбандарына ескерткіш орнату идеясыЕуропаның әр түкпірінде тұратын қазақтарға тиесілі. Германияда біздің "Наурыз тобы" атты қоғамымызбар. Бәрімізді ортақ тарих, сейілмейтін жүрексыздатар сезім біріктіреді. Сол жылдары үшмиллионнан астам қазақ қайтыс болды, біздің ата-бабаларымыз ерекше қайғылы күндерді басынанөткерді. Өскелең ұрпақ бұл тарихи оқиға туралыбілуі үшін ашаршылық туралы еске салатынескерткіш орнатуды жөн көрдік, – дейді мүсіншіЖармұхамбет Тілеген. – Мен бірнеше эскиздержасадым, біз олардың арасынан осыны таңдадық. Ескерткішті жасауға шамамен жарты жылуақытымды жұмсадым.
Мүсінші өткен ғасырдағы қуғын-сүргін оның даотбасын айналып өтпегенін айтады. Оның әкесі өмірбойы түрлі елдерде жүрген. Оған басын аман алыпқалып, ату жазасына ілікпеу үшін шетел кезіп жүругетура келген. Сондықтан автор өткен ғасыртарихының қайғылы сәттері жайлы хабардар.
– Мен мүсінде сол күндерді еске алған кездегібарлық эмоцияларды жеткізуге тырыстым. Мүсінграниттен жасалған, тұғыр да гранитпен қапталған. Биіктігі – 1,2 метр, – деді автор.
Ескерткіштің орны кездейсоқ таңдалмаған. Күнсайын мешітте дұға бағышталып тұрады. Ұйымдастырушылар мешіт жамағаты аштықтанқайтыс болған ата-бабаларының жаны үшін де дұғаеткенін қалайды.
– Ешқайсымыз мәңгілік емеспіз. Біз жастардыөткенмен байланыстыратын ұрпақпыз. Біз болмасақоларға өткеннің қайғылы оқиғалары туралы кімайтып береді? Ал бұл ескерткіш біздің бейбіт аспанмен өмірімізді бағалайтын қайғылы күндерді ескесалуы тиіс, – деп атап өтті Еуропадан келген қазаққауымдастығының өкілі Серік Тұрсын.
Жиналғандар қаза болғандарды бір минутүнсіздікпен еске алды.
– Бүгін, саяси қуғын-сүргін және ашаршылыққұрбандарын еске алу күні, біз халқымыздың осыөшпес азабын мәңгі есте қалдыру үшін ескерткішаштық, - деді Ербол Әліқұлов. - Ескерткіш орнатуғабастамашы болған Еуропадан келгенотандастарымызға зор алғысымызды білдіреміз. Бұлхалық жадында қалатын қайғы символына айналады. Бәрімізге бейбіт аспан тілеймін!
