Жер қатынастары дегеніміз – бұл мемлекеттік билік органдары, жергілікті өзін-өзі басқару органдары, заңды тұлғалар, азаматтар арасындағы жерге меншік, пайдалану және билік ету, сондай-ақ жер ресурстарын мемлекеттік басқаруға байланысты әлеуметтік қатынастар болып табылады. Жер қатынастары бойынша мынадай жұмыстар жүргізіледі:
- Қазақстан Республикасының 2003 жылғы 20 маусымдағы Жер кодексінде көзделген жағдайларды қоспағанда, жер учаскелерін жекеменшікке және жер пайдалануға беру туралы әкімдіктің ұсыныстары мен қаулыларының жобаларын дайындау;
- иесіз жер учаскелерін есепке қою;
- Қазақстан Республикасының 2003 жылғы 20 маусымдағы Жер кодексінде көзделген жағдайларды қоспағанда, мемлекеттік қажеттіліктер үшін жер учаскелерін алып қою, оның ішінде сатып алу жолымен алып қою туралы ұсыныстар енгізу;
- жер учаскелерінің бөлінетіндігі мен бөлінбейтіндігін анықтау, мемлекет жеке меншікке сататын немесе жер пайдалануға беретін нақты жер учаскелерінің бағалау құнын бекіту;
- Жерге орналастыруды жүргізуді ұйымдастыру және жер учаскелерін қалыптастыру жөніндегі жерге орналастыру жобаларын бекіту;
- басқа да табиғат қорғау іс-шараларымен кешенде жерді ұтымды пайдалану, топырақтың құнарлылығын арттыру, жер ресурстарын қорғау жөніндегі аудандық бағдарламаларды әзірлеу жөнінде ұсыныстар дайындау және олардың орындалуын қамтамасыз ету;
- ауданның елді мекендері аумағының жер-шаруашылық орналастыру жоспарларын әзірлеу бойынша ұсыныстар дайындау, Ауыл шаруашылығы алқаптарын бір түрден екіншісіне ауыстыру бойынша ұсыныстар дайындау, мемлекеттік меншіктегі және жер пайдалануға берілмеген жер учаскелерін немесе жер учаскелерінің құқықтарын сату бойынша сауда (конкурс, аукциондар) ұйымдастыру және өткізу туралы ұсыныстар енгізу;
- жерді пайдалану және қорғау мәселелеріне қатысты аудандық бағдарламалардың, схемалар мен жобалардың сараптамасын жүргізу, ауданның жер балансын жасау, жер учаскелерінің меншік иелері мен жер пайдаланушылардың, сондай-ақ жер құқығы қатынастарының басқа да субъектілерінің есебін жүргізу, аудан аумағында жер кадастрын жүргізуді ұйымдастыру;
- ауылшаруашылығы мақсатындағы жер учаскелерінің паспорттарын беру, жер учаскелерін жалдау және сатып алу-сату шарттарын жасау, іздестіру жұмыстарын жүргізу үшін жер учаскесін пайдалануға рұқсат беру туралы ұсыныстар дайындау;
- құрылыс салу ережелерін және құрылыс, қайта жаңарту, қалпына келтіру, күрделі жөндеу, абаттандыру, көгалдандыру мәселелерін реттейтін, Өнеркәсіптік-азаматтық мақсаттағы объектілерді және басқа да объектілерді салу және жөндеу барысын бақылау, құрылыс объектілерінің жұмысын бақылау, Қазақстан Республикасының заңнамасымен жүктелген басқа да функцияларды жүзеге асыру.
Өткен жылдары Мемлекет басшысы «Жер қатынастарын дамыту мәселелері бойынша Қазақстан Республикасының кейбір заңнамалық актілеріне өзгерістер мен толықтырулар енгізу туралы» заңына қол қойған болатын.
Әзірленген заң жобасының мақсаты – жер заңнамасын жетілдіру, ауылшаруашылық мақсатындағы жерлерді жалға беру институтын реттеу және жерді пайдалану мен қорғауға мемлекеттік бақылауды күшейту. Заң жобасына енгізілетін негізгі өзгерістер мен толықтырулар мынадай болды:
- қазақстандықтар мен қазақстандық заңды тұлғаларға ауылшаруашылық мақсатындағы жерлерді 49 жылға дейін жалға беру құқығын беру;
- оны жалға беру мерзімі аяқталғаннан кейін жаңа мерзімге ұзарту;
- сондай-ақ мемлекеттік жерді өтемсіз пайдаланушылар арасында ауылшаруашылығы жерлерін жалға беру құқығын иеліктен шығару. Бұл ретте оларды пайдалану мерзімі кемінде бес жыл, сонымен қатар жер қатынастары органдарына хабарлау міндетті шарт болып табылады.
Шаргүл ҚАСЫМХАНҚЫЗЫ
