Азаматтарды мерзімді әскери қызметке шақыру мәселелері Бас әскери прокуратураның Алқасында әскери ведомстволардың, орталық және жергілікті атқарушы органдардың қатысуымен талқыланды
Алқа барысында Қарулы Күштерді, басқа да әскерлер мен әскери құралымдарды сапалы әскерге шақыру контингентімен қамтамасыз ету мәселелері қозғалды. Әскери басқару органдары әскерге шақырылушылар үшін жалпы талаптарды және армия қызметінің тартымдылығын арттыру жөніндегі шараларды әзірлеуді жоспарлап отыр. Әскерге шақыруды ұйымдастыру атқарушы органдарға жүктелгенін ескере отырып, облыстар мен қалалардың әкімдіктері әскерге шақыру жұмысының тиісті жағдайларын және медициналық комиссиялардың қажетті жасақталуын қамтамасыз ету жөнінде шаралар қабылдайтын болады.
Бас әскери прокурор Дастан Секенов мемлекеттік органдардың ақпараттық өрістегі, оның ішінде жастарды көбірек қамту үшін әлеуметтік желілердегі түсіндіру қызметін жандандыру қажеттігін атап өтті. Соңында алқа мүшелерінің шешімімен азаматтарды мерзімді қызметке шақыру барысында заңдылық пен құқықтық тәртіпті қамтамасыз ету бойынша басқа да міндеттер айқындалды.
Осы орайда оқырманды мына жайттан құлағдар еткіміз келеді. Жыл сайын Қазақстанда 18-27 жас аралығындағы барлық жас жігіттер шақырылады. Әскери қызмет және Қазақстан Республикасын қорғау әр азаматтың парызы мен міндеті болып табылады. Алайда бозбала әскерден уақытша және тұрақты негізде босатыла алатын бірқатар жағдайлар бар («Әскери қызмет және әскери қызметшілердің мәртебесі туралы» заңға сәйкес). Егер соңғысы азаматты әскери қызметтен толық босатуды болжаса, мерзімін кейінге қалдыру – бұл белгілі бір жағдайлар бойынша әскери қызметке шақыру мерзімін уақытша ауыстыруды меңзейді.
Әскери (әскерден) қызметтен босату).
Алдымен Қазақстандағы әскери тәртіп бірнеше бағыттарға бөлінетінін атап өтейік:
мерзімді әскери қызмет (18-27 жастағы ер адамдар үшін 12 ай мерзімге);
запастағы офицерлер қызметі (29 жасқа дейінгі жігіттер үшін 24 ай мерзімге);
келісімшарт бойынша әскери қызмет (келісімшартта көрсетілген мерзімге сәйкес);
әскери жиындар (әскери міндеттілер үшін 2 аптадан үш айға дейінгі мерзімде).
Әскерге шақыру жылына 2 рет жүзеге асырылады:
сәуірден маусымға дейін және қазаннан желтоқсанға дейін.
Бейбіт уақытта әскери шақырудан мынадай азаматтар босатылуы мүмкін:
денсаулық жағдайы бойынша әскери қызметке жарамсыз деп танылғандар.
Қазіргі уақытта соған сәйкес азаматтар әскерде қызмет етуге жарамсыз деп танылуы көзделген аурулар тізімі. Медициналық куәландыру нәтижелері бойынша дәрігер маман мынадай белгілер бойынша азаматтардың жарамдылық санаттары туралы қорытынды шығарады:
«А» – әскери қызметке жарамды;
«Б» – кішігірім шектеулермен әскери қызметке жарамды;
«В» – әскери қызметке шектеулі жарамды (келісімшарт бойынша әскери қызмет өткеретін әскери қызметшілерге және әскерге шақыру бойынша әскери қызмет өткеретін офицерлеріне қатысты);
«Г» – әскери қызметке уақытша жарамсыз;
«Д» – бейбіт уақытта әскери қызметке жарамсыз, соғыс уақытында шектеулі жарамды;
«Е» – әскери есептен басқа әскери қызметке жарамды емес.
27 жасқа толғандар;
туыстарының бiрi (әкесi, анасы, аға-інілерi немесе апасіңлілері) әскери қызмет өткеру кезеңiнде қызметтік мiндеттерiн атқару кезiнде қаза тапқан, қайтыс болған немесе І немесе ІІ топтағы мүгедек болып қалғандар;
басқа мемлекетте әскери (балама) қызметті өткерген;
«Қазақстан Республикасының арнайы органдары туралы» Қазақстан Республикасы Заңының 51-бабының 9-тармағында көзделген жағдайларды қоспағанда, Қазақстан Республикасының арнайы мемлекеттік органдарында қызметті өткерген;
оқу туралы растау құжаттарын ұсынуда доктор ғылыми дәрежесі барлар;
діни бірлестіктерде тіркелген дін жолындағы адамдар бейбіт уақытта әскери жиындарға шақырудан босатылады...
Жергілікті атқарушы органдар «Әскери қызмет және әскери қызметшілердің мәртебесі туралы» ҚР Заңына сәйкес азаматтарды мерзімді әскери қызметке шақыруды ұйымдастырып, қамтамасыз етеді.
Әскерге алынған күннен бастап 12 ай қызмет атқарған әскери қызметшілерді запасқа шығару да жоспарлы тәртіппен жүргізіледі. Екінші жыл қатарынан әскерге шақыру науқаны пандемия жағдайында өтуде. Коронавирусты жұқтыру қаупін азайту үшін әскерге шақырылушыларды хабардар ету Цифрлық даму, инновациялар және аэроғарыш өнеркәсібі министрлігінің 1414 қызметімен SMS-хабарламалар жіберу арқылы жүзеге асырылады. Вирустық инфекциядан қосымша қорғаныс ПТР-тексеру болып табылады. Әскерге шақырылушыларды екі рет тексереді. Әскерге шақыру кезінде жинау пункттерінде және әскери бөлімдерге жаңа толықтырулар келгеннен кейін.
«Барлық сұрақтар бойынша азаматтар электрондық пошта немесе қорғаныс істері жөніндегі департаменттердің әлеуметтік желілердегі ресми аккаунттары арқылы хабарласа алады. Сыбайлас жемқорлық көріністері туралы хабарламалар «Қарулы Күштер – адалдық алаңы» жобалық кеңселерінде және сенім телефондары арқылы қабылданады», – деп түсіндірді Қарулы Күштер Бас штабы Ұйымдастыру-жұмылдыру жұмыстары департаментінің бастығы полковник Сәкен Жүсіпов.
