– 2024 жылдың алты айында ҚР Сауда және интеграция министрлігінің Тұтынушылардың құқықтарын қорғау комитетінің мамандарымен 777,1 млн теңгеден астам сомаға тұтынушыларға тауарлар мен қызметтерді қайтару, айырбастау және ауыстыру қамтамасыз етілді. Бұл туралы министрліктің Тұтынушылардың құқықтарын қорғау комитетінің ресми сайтында хабарланды.
«Бұл шамамен 10 мыңнан аса тұтынушының құқығын қорғауға мүмкіндік берді. «5 млн теңгеден немесе одан да көп қайтару сомасы бар» тұтынушылардың құқықтары қорғалған істер бойынша, яғни 18 ірі іс бойынша 112 млн теңге қайтарылды. «Кем дегенде 5 млн теңгеге қаражатты қайтару шеңберінде» 34 тұтынушының құқықтары жалпы сомасы 437,6 млн теңгеге қорғалды. Астана қаласының тұрғыны пәтер сатып алып, суық үй-жай мен сапасыз жөндеу мәселелеріне тап болды. Аталған себепке байланысты ол елордалық Сауда және тұтынушылардың құқықтарын қорғау Департаментіне хабарласып, ол сотқа дейінгі шағым жасау бойынша құқықтық көмек пен кеңес алды. Атқарылған жұмыстың нәтижесінде тұтынушыға 33 млн теңгеге тең ақшалай қаражаттың толық көлемі қайтарылды», – дейді құзырлы мекеменің баспасөз қызметі. Бұдан ары еліміздің аймақтары мен қалаларындағы атқарылған жұмыстардан қысқаша қорытынды жарияланған. Тізімдікке көз жүгіртер болсақ, тұрғын үй және оның әрленуіне қатысты шағымдардың, туристік қызметтердің көрсетілмегендігі үшін және фитнес клубта ақысы алынып, қызметі көрсетілмегендіктен туындаған дау-шарларда тұтынушылардың талаптары қанағаттандырылғандығын байқадық.
Құзырлы мекеменің қызметкерлері тұтынушылардың құқықтарын тиімді қорғау бойынша белсенді жұмыстарды жалғастыра беретіндігін айтып отыр. Бұл өз кезегінде өсіп келе жатқан қаржы-экономика саласы мен сервис жағындағы ақауларды жойып, тұтынушыларға сапалы қызмет көрсетуге сол арқылы еліміздің жан-жақтылы әлеуетін арттыруға үлкен серпін беретін жұмыс. Қазақстанда Тұтынушылардың құқығын қорғау туралы жетілдірілген Заң жобасы 2010 жылы қабылданды. 2019 жылы шілдеде Үкіметтің қаулысымен Тұтынушылардың құқықтарын қорғау комитеті құрылды. Содан бері бұл салада көптеген ілгерілеушіліктер орын алды.
Дүниежүзіндегі тұтынушылардың құқықтарын қорғау туралы заңдары ең толық қабылданған елдердің бірі – Швеция. Швецияның тұтынушылар құқықтары туралы заңдары мен тиісті нормативтік актілері өте жан-жақты және тауарлар мен қызметтерді сатып алу кезінде тұтынушылардың құқықтары мен мүдделерін қорғайды. Швед тұтынушылары тауарларды қайтару, өнім сапасын қамтамасыз ету, келісімшартты бұзу және т.б. құқықтарын пайдаланады. Сонымен қатар, мемлекеттік органдар нарықты белсенді түрде бақылап, алаяқтықпен және жосықсыз бәсекелестікпен күреседі. Бұған қоса, шведтік тұтынушылар ұйымдары да тұтынушыларға шағымдар мен дауларды шешуге көмектесе отырып, қадағалау мен құқықтарды қорғауда маңызды рөл атқарады.
Тұтынушылардың құқықтарын қорғау туралы салыстырмалы түрде толық заңдары бар елдердің арасында Германия, Франция, Канада, Жапония қатарлы мемлекеттер бар. Бұл елдер нарықтық мәмілелерде тұтынушылардың заңды құқықтары мен мүдделерін қорғау үшін тұтынушылардың құқықтары мен мүдделерін қорғаудың салыстырмалы түрде толық құқықтық жүйелерін қолданысқа енгізген. Тұтынушылар әділ мәмілелер мен олардың қауіпсіздігін қамтамасыз ету үшін мемлекеттік органдар, тұтынушылар ұйымдары немесе заңды арналар арқылы өз құқықтары мен мүдделерін қорғай алады.
